PLC Zamanlayıcı ( Timer ) Komutu Uygulamaları ve Simülasyonu

SIEMENS S7 - 200 

PLC TİMER KOMUTU UYGULAMALARI

ve

SİMÜLASYONU

     Merhaba, bugünkü yazıda PLC'de timer komutunun kullanımını öğreneceğiz ve bu komutun simülasyon üzerinde uygulamalarını gerçekleştireceğiz. Timerler PLC'de oldukça öneme sahip komutlardır. S7 - 200 PLC'de 3 çeşit zamanlayacı bulunmaktadır ;

     1 ) Çekmede Gecikmeli Zaman Rölesi ( TON ) : Bu zamanlayıcı '' enable '' girişine ait komutlar doğru ise zamanlayıcı zaman süresini saymaya başlar. Bu anda zamanlayıcının zaman biti 0'dır. Zamanlayıcı'nın saydığı zaman değeri '' Present Value '' değerine eşit olduğu zaman, zamanlayıcı biti 1 olur. Enable girişi 0 olduğunda ise zaman rölesi sıfırlanır. 

       T32 - T96                                            >>> 1 ms

       T33 - .... - T36 ve T97 - ... - T100      >>> 10 ms

       T37 - .... - T63 ve T101 - .... - T255   >>> 100ms

        Present Time ( PT ) değeri olarak en fazla 32767 değeri girilebilir. Bu da 100 ms * 32767 = 54.6 dk'ya kadar gecikme yapabileceğimiz anlamına gelir.

   2 ) Çekmede Gecikmeli Kalıcı Tip Zaman Rölesi ( TONR ) : Bu zamanlayıcının TON zamanlayıcısı ile arasındaki tek fark enable girişindeki test sonucu yanlış olduğunda sayılan zamanı bellekte tutmasıdır. Enable girişindeki test sonucu doğru olduğunda kaldığı yerden saymaya devam eder. Sayılan zamanı sıfırlamak için RESET komutu kullanılmalıdır.

      S7 - 200 CPU 212'de T0 - .... - T31 arası olmak üzere 32 adet TONR zamanlayıcısı vardır. 

     T0                      >>> 1ms

     T1 - ....   - T4     >>> 10ms

     T5 - ....   - T31   >>> 100ms

  3 ) Ters Zaman Rölesi ( TOF ) :  Enable girişinin test sonucu 1 olduğunda zamanlayıcı biti 1 olur ama hemen saymaya başlamaz. EN girişi 0 olduğunda ayarlanan değere kadar saymaya başlar. Ayar değerine ulaşıldığı zaman zamanlayıcı biti 0 olur ve sayılan zaman durur. Kısaca TOF komutu enable girişinin düşen kenarında düşen kenarında sayan sayıcılardır diyebiliriz. 

   Zamanlayıcı komutlarını elimizden geldiğince anlatmaya çalıştık. Şimdi örnek uygulamalara geçelim.

   Uygulama 1 : Start butonuna bastıktan 10 saniye sonra çalışan bir motor, stop butonu ile istenildiği zaman durdurulacaktır. İstenilen sistemi önce ladder diyagramında çizelim.

    Start Butonu >>> I0.0

    Stop Butonu  >>> I0.1

    Motor            >>> Q0.0

    

    Ladder diyagramımızı inceleyelim ;

  

   1 ) Start butonuna basıldığında I0.0 kontağı 1 olur ve M0.0 yardımcı rölesi mühürlenerek aktif hale gelir. 

  

  2 ) M0.0 açık kontağı kapanarak T37 zamanlayıcısının bitini 1 yapar. Ayarladığımız değer olan 50 * 100 ms = 5 sn süre sonunda T37 açık kontağını kapatır ve Q0.0 çıkışı aktif olur.

  3 ) Stop butonuna basıldığı anda M0.0 yardımcı rölesi kapalı kontaklarını açacağı için önce T37'nin enerjisi kesilir bu da T37 kapalı kontağının kapanmasına sebep olur. Sonuç olarak Q0.0 çıkışı pasif hale geçer.

   Şimdi simülasyon sonuçlarımızı inceleyelim ;

 

    

    Simülasyonu sayıcı 50 sayısına ulaşmadan aldığım için Q0.0 çıkışı aktif gözükmüyor. Ama gerçekte sayıcı 50'ye ulaştığı zaman önce çıkışımız aktif oldu. Stop butonuna basıldığı zaman ise motor durdu.

     Uygulama 2 : Start butonu ile PLC'nin 6 saniyelik zamanlayıcısı başlatılacak bir başka start butonu ile durduralacak ve 3. start butonuna basıldığında zaman süresi tutulacak basılmadığında ise kaldığı yerden devam edecek PLC programını yazalım.

    1. Start Butonu               >>> I0.0
    2. Start Butonu               >>> I0.1
    3. Start Butonu               >>> I0.2
    Çıkış(Lamba,Motor)     >>> Q0.0

  

    Ladder diyagramını inceleyelim ;

   1 ) I0.0 start butonuna basıldığında yardımcı röle mühürlenir ve T5 zamanlayıcısı çalışmaya başlar. 

   2 ) I0.1 butonuna basıldığı zaman hem T5 zamanlayacısı resetlenir hem de T5' e giden enerji kesilir.

  3 ) I0.2 butonuna basıldığında ise T5'e giden enerji kesilir ve zaman süresi durur. Basılmadığında ise zaman kaldığı yerden saymaya devam eder.

   4 ) Ayarlanan değerin sonunda Q0.0 çıkışı aktif olur.

   Uygulama 3 : Bu uygulamada ise start butonuna bastığımız zaman 1. motor çalışmaya başlasın. 5 saniye sonra 1. motor dursun ve 2. motor çalışmaya başlasın, bu ikinci motorda 3 saniye dursun. Ayrıca istediğimiz anda stop butonuna basarak iki motoru ve zamanlayıcıları istediğimiz zaman durduralım. Gerekli ladder diyagramı çizelim.

    

      Semih AKTAŞ